رایج ترین و مؤثرترین قرص برای توقف یا تأخیر موقت قاعدگی، نورتیسترون است. علاوه بر این قرص پروژسترون‌ها مثل مدروکسی پروژسترون و دیگر داروهایی ازجمله پریمولت ان و اوتولان یا اسید ترانگزامیک هم می‌توانند خونریزی پریود را سبک‌تر یا کاملا متوقف کنند. بهترین قرص برای قطع خونریزی قاعدگی، در واقع حاوی هورمون‌های زنانه استروژن و پروژسترون است و با کنترل این هورمون‌ها میزان خونریری را کم یا آن را قطع میکند.
بهترین قرص برای قطع خونریزی قاعدگی
چرخه قاعدگی معمولی توسط دو هورمون استروژن و پروژسترون کنترل می‌شود. در نیمه اول چرخه قاعدگی (فاز فولیکولی)، سطح بالای استروژن باعث ضخیم شدن پوشش رحم می‌شود. هورمون دیگری به نام پروژسترون، پوشش رحم را در نیمه دوم چرخه قاعدگی (فاز لوتئال) حفظ میکند.
درواقع استروژن و پروژسترون با هم رحم را برای بارداری آماده می‌کنند. اگر بارداری اتفاق نیفتد، سطح استروژن و پروژسترون به‌طرز چشمگیری در بدن کم می‌شود. همین هم باعث می‌شود که پوشش رحم تجزیه شده و فرد پریود شود.
بیشتر قرص‌های تاخیری پریود حاوی پروژستوژن هستند. یعنی اگر فرد چند روز قبل از موعد پریود خود آنها را مصرف کند، به جای اینکه اجازه دهند سطح پروژسترون او کمتر شود، بهطور مصنوعی این هورمون را بالا نگه می‌دارند. بنابراین مانع از شروع تجزیه پوشش رحم توسط بدن شده و به فرد امکان میدهد پریود خود را به تأخیر بیندازد یا متوقف کند.
بهترین قرص برای قطع خونریزی قاعدگی میتواند یکی از گزینه‌های زیر باشد:
| نام دارو | نوع هورمون / ترکیب | کاربرد اصلی | زمان شروع اثر | نکات مهم |
|---|---|---|---|---|
| نورتیسترون | پروژستوژن مصنوعی | تأخیر پریود، قطع خونریزی | ۳ روز قبل از موعد پریود | نیاز به نسخه پزشک؛ ممکن است سردرد، نفخ یا خونریزی نامنظم ایجاد کند |
| پریمولت اِن (حاوی نورتیسترون) | پروژستوژن | تأخیر قاعدگی | مشابه نورتیسترون | مناسب برای تأخیر چندروزه تا چند هفته‌ای |
| اوتولان | پروژستوژن | کاهش یا توقف خونریزی | قبل از شروع پریود | معمولاً برای تنظیم چرخه با تجویز پزشک |
| مدروکسی پروژسترون (پروورا) | پروژسترون مصنوعی (پروژستین) | کنترل خونریزی شدید، توقف پریود | ۳ روز قبل از موعد پریود | مناسب برای افراد منع‌مصرف استروژن؛ ممکن است تخمک‌گذاری را موقتاً مهار کند |
| اسید ترانگزامیک | ضد فیبرینولیتیک | کاهش خونریزی شدید قاعدگی | فقط هنگام خونریزی استفاده می‌شود | پریود را قطع نمیکند؛ فقط حجم خونریزی را کم میکند |
| قرص‌های ضدبارداری ترکیبی | استروژن + پروژسترون | تنظیم چرخه، کاهش خونریزی، گاهی تأخیر پریود | بر اساس الگوی مصرف ۲۱ روزه یا مداوم | میتواند باعث عقب‌افتادن پریود شود ولی داروی اصلی تأخیر نیست |
| آگونیست/آنتاگونیست GnRH | تنظیم‌کننده قوی هورمونی | کنترل خونریزی ناشی از فیبروم و اندومتریوز | بسته به دارو | فقط برای موارد خاص و شدید؛ تجویز تخصصی |
قرص نورتیسترون
این یک پروژستوژن مصنوعی است که هورمون پروژسترون را در بدن بالا میبرد و به حفظ پوشش رحم و جلوگیری از ریزش آن کمک میکند. مصرف این قرص خونریزی قاعدگی را به تأخیر می‌اندازد یا متوقف میکند. درواقع این قرص خاص با بالا نگه داشتن سطح پروژسترون در بدن از ریزش پوشش رحم که باعث قاعدگی می‌شود، جلوگیری میکند.
برای مؤثر بودن، مصرف نورتیسترون باید حداقل ۳ روز قبل از پریود مورد انتظار شروع شود. می‌توان این قرص را تا ۳ تا ۴ هفته مصرف کرد. معمولاً قاعدگی ظرف ۳ روز پس از قطع نورتیسترون از سر گرفته می‌شود.
البته یادتان باشد نورتیسترون یک داروی تجویزی است و باید با مشورت پزشک مصرف شود. نورتیسترون همچنین ممکن است عوارض جانبی مانند نفخ، خونریزی نامنظم، حساسیت به لمس پستان و سردرد ایجاد کند.
نحوه مصرف و دوز صحیح نورتیسترون
مصرف نورتیسترون ۵ میلی‌گرم سه بار در روز برای به تأخیر انداختن پریودها مجاز است. اگر می‌خواهید پریود خود را با نورتیسترون به تعویق بیندازید، باید ۳ روز قبل از موعد پریود، دوز ۵ میلی‌گرمی مصرف کنید.
در صورت لزوم، نورتیسترون را می‌توان تا ۳ تا ۴ هفته مصرف کرد. پریودها معمولاً ظرف ۳ روز پس از قطع نورتیسترون دوباره شروع شود.
نمونه‌هایی دیگر از قرص‌های تاخیری پریود حاوی نورتیسترون عبارتند از:
- پریمولت ان
- اوتولان
مدروکسی پروژسترون
هورمون طبیعی پروژسترون میتواند به رفع عدم تعادل هورمونی و کاهش خونریزی شدید قاعدگی کمک کند. شکل مصنوعی پروژسترون، پروژستین نامیده می‌شود. مدروکسی پروژسترون هم حاوی دوز مشخصی از هورمون پروژسترون است. برای همین هم از تجزیه پوشش رحم جلوگیری کرده و میتواند خونریزی قاعدگی را متوقف کند. ممکن است این دارو را به‌نام پروورا یا مدوفرم هم پیدا کنید. همچنین بهتر است بدانید که این قرص به عنوان بهترین قرص برای پریود شدن هم برای بیماران تجویز می شود.
این قرص بیشتر برای مواردی که فرد منع مصرف استروژن دارد، استفاده می‌شود. معمولا هم پریودها ظرف ۳ روز پس از قطع مصرف قرص‌های مدروکسی پروژسترون از سر گرفته می‌شوند. البته مدروکسی پروژسترون خوراکی ممکن است تخمک‌گذاری را مهار کند و باروری را تحت تأثیر قرار بدهد. زمان لازم برای بازگشت باروری به حالت عادی متفاوت است.
نحوه مصرف و دوز مناسب قرص‌های مدروکسی پروژسترون
قرص‌های مدروکسی پروژسترون با دوز ۱۰ میلی‌گرم باید سه بار در روز مصرف شوند. این دوز از مدروکسی پروژسترون، خونریزی شدید را کاهش میدهد و میتواند پریود را به تاخیر بیندازد. البته ممکن است خونریزی در فواصل قاعدگی فرد اتفاق بیفتد.
اسید ترانگزامیک (لیستدا)
یکی دیگر از موارد در لیست بهترین قرص برای قطع خونریزی قاعدگی قرص اسید ترانگزامیک (لیستدا) است. این دارو به کاهش خونریزی قاعدگی کمک میکند و فقط باید در زمان خونریزی مصرف شود.
قرص‌های ضدبارداری خوراکی
علاوه بر موارد گفته شده برخی از قرص‌های ضدبارداری خوراکی هم می‌توانند به تنظیم قاعدگی و کاهش خونریزی شدید یا طولانی‌مدت قاعدگی کمک کنند. پس می توان گفت که یک علت عقب افتادن پریود، مصرف قرص های ضد بارداری در برخی زنان است.
هورمون آزادکننده گنادوتروپین
آگونیست‌ها و آنتاگونیست‌های قرص‌های هورمون آزادکننده گنادوتروپین، هستند. این داروها می‌توانند به کنترل خونریزی شدید رحم کمک کنند. مثلا رلوگولیکس همراه با استروژن و پروژستین (مایفمبری) ممکن است خونریزی ناشی از فیبروم‌ها را کاهش بدهد.
الاگولیکس به همراه استروژن و پروژستین (اوریان) هم معمولا برای درمان خونریزی مرتبط با فیبروم استفاده می‌شود. همچنین الاگولیکس به تنهایی (اوریلیسا) ممکن است به کنترل خونریزی ناشی از اندومتریوز را کنترل کند.
نکته مهم: قرص‌های تأخیر قاعدگی نورتیسترون و مدروکسی پروژسترون به‌عنوان داروی ضدبارداری عمل نمی‌کنند و جلوی بارداری را نمی‌گیرند.
موارد استفاده از قرص های قطع کننده قاعدگی
استفاده از بهترین قرص برای قطع خونریزی قاعدگی برای شرایط خاص کاربرد دارد. مثلا به گفته وب سایت اسپشیالیست فارماسی سرویس بریتانیا (sps.nhs.uk) برخی افراد ممکن است بخواهند پریود (قاعدگی) خود را به دلیل سفر در تعطیلات، امتحانات یا یک رویداد خاص به تأخیر بیندازند. همچنین متوقف کردن قاعدگی میتواند در افراد تراجنسیتی و دارای جنسیت‌های متفاوت با جنسیت بیولوژیک موقع تولدشان که نیازی به پریود شدن ندارند، استفاده شود.
Some individuals may want to delay their period (menstruation) for a holiday, during exams or for a special event. Menstrual suppression may also be used in transgender and gender-diverse individuals who experience negative association with having periods.
درواقع بهترین قرص برای قطع خونریزی قاعدگی میتواند زمانی که فرد نمی‌خواهد در طول یک رویداد مهم پریود شود به او کمک کنند. معمولا بیشتر افراد قبل از موارد زیر از این قرص‌ها استفاده می‌کنند:
- عروسی‌ها
- تعطیلات و سفر
- قرار ملاقات یا سفرهای عاشقانه
- رویدادهای ورزشی مثل مسابقات
- سایر رویدادهای مهم
قرص‌های تاخیری پریود همچنین می‌توانند برای مدیریت برخی از بیماری‌های خاص مانند موارد زیر استفاده شوند:
- پریودهای شدید
- پریودهای دردناک
- پریود نامنظم
- تنش قبل از قاعدگی (PMT)
- اندومتریوز
- سرطان سینه
دوز مناسب
قرص‌هایی که حاوی مدروکسی پروژسترون هستند (مانند پروورا) باید با دوز ۱۰ میلی‌گرم، ۳ بار در روز مصرف شوند. فرد باید ۳ روز قبل از موعد پریود خود مصرف قرص‌ها را شروع کند. همانطور هم که گفته شد پریود معمولا حدود ۳ روز پس از قطع دارو دوباره شروع می‌شود.
دستورالعمل کلی برای مصرف قرص‌های موثر در قطع خونریزی پریود همچنین بسته به تک‌مرحله‌ای یا روزانه بودنشان متفاوت خواهد بود:
برای قرص‌های تک‌مرحله‌ای ۲۱ روزه باید قرص را به مدت ۲۱ روز مصرف شود و فرد بلافاصله بدون وقفه ۷ روزه، مصرف بسته جدید قرص شروع کند.
نکته ۱: قرص‌های تک‌مرحله‌ای را می‌توان به طور مداوم و تا هر زمانی که فرد بخواهد مصرف کرد، اما خطر خونریزی ناگهانی با مصرف مداوم و طولانی‌مدت بیشتر می‌شود.
نکته ۲: اگر فرد از قرص ضدبارداری دو فازی یا سه فازی استفاده میکند باید بسته اول را تمام کند و سپس بلافاصله آخرین مرحله قرص‌ها را از بسته بعدی شروع کند.
مصرف قرص برای قطع خونریزی قاعدگی برای چه کسانی مناسب نیست؟
برای اکثر افراد، مصرف قرص‌های تاخیری پریود مخصوصا بهترین قرص برای قطع خونریزی قاعدگی بی‌خطر است. با این حال، ممکن است این قرص‌ها برای همه مناسب نباشند. به‌عنوان مثال، داروهای نورتیسترون برای افرادی که شرایط سلامتی خاصی دارند، مانند موارد زیر توصیه نمی‌شود:
- صرع
- میگرن
- آسم
- مشکلات قلبی
- مشکلات کلیوی
- شرایطی که خطر لخته شدن خون را افزایش می‌دهند
داروهای مدروکسی پروژسترون (مانند پروورا) ممکن است در شرایط جسمی و پزشکی زیر مناسب نباشند:
- صرع
- میگرن
- آسم
- مشکلات قلبی
- مشکلات کلیوی
- مشکلات کبدی
- مشکلات شنوایی
- دیابت
- افسردگی
- فشار خون بالا
- سنگ کیسه صفرا
- لوپوس
- خطر لخته شدن خون
یادتان باشد مانند همه داروها، قرص‌های تاخیری پریود هم ممکن است عوارض جانبی داشته باشند. اگر مطمئن نیستید که قرص‌های تاخیری پریود گزینه مناسبی برای شما هستند یا خیر، برای اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
جمع بندی
قرص‌هایی مثل نورتیسترون و مدروکسی پروژسترون یک روش موثر برای به تاخیر انداختن موقت پریود و قطع خونریزیهای قاعدگی هستند. این قرص‌ها حاوی هورمون پروژسترون هستند و مانع از تخریب دیواره رحم و خونریزی پریودی می‌شوند. مصرف بهترین قرص برای قطع خونریزی قاعدگی را باید ۳ روز قبل از موعد پریود، شروع کنید. در نهایت هم تا زمانی که مصرف قرص‌ها را ادامه بدهید، خونریزی نخواهید داشت. البته یادتان باشد حتی بهترین قرص برای قطع خونریزی قاعدگی با کمترین عوارض را نمی‌توانید بهطور نامحدود مصرف کنید. برای همین در کنار آنها بهتر است از دمنوش گیاهانی همچون بومادران، زنجبیل و پنج انگشت که نامشان در لیست بهترین دمنوش برای قطع خونریزی قاعدگی قرار دارد، هم استفاده کنید.
منابع: prescriptiondoctor, onlinedoctor
سوالات متداول
آیا قرص مدروکسی پروژسترون باعث قطع خونریزی می شود؟
بله، مدروکسی پروژسترون میتواند خونریزیهای غیرطبیعی رحم را کنترل یا متوقف کند، اما باید طبق تجویز پزشک مصرف شود. این قرص از تجزیه پوشش رحم جلوگیری کرده و میتواند خونریزی قاعدگی را متوقف کند.
آیا ناپروکسن خونریزی را قطع میکند؟
ناپروکسن حجم خونریزی قاعدگی را کاهش میدهد اما آن را بهطور کامل قطع نمیکند.
آیا قرص مفنامیک اسید خونریزی را قطع میکند؟
مفنامیک اسید شدت و مدت خونریزی قاعدگی را کم میکند، ولی معمولاً باعث قطع کامل خونریزی نمی شود.
چه امپولی برای قطع خونریزی خوبه؟
آمپول پروژسترون مثل مدروکسی پروژسترون یا آمپول ترانگزامیک اسید میتواند برای کنترل خونریزی شدید توسط پزشک تجویز شود.
